Dünyadan Haberler
Moderator
Ukrayna’daki savaşın geleceğiyle ilgili kritik bir dönemece girilirken, ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile 15 Ağustos Cuma günü ABD’nin Alaska eyaletinde görüşeceğini açıkladı. Büyük önem taşıyan görüşmede Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sona erdirilmesi masaya yatırılacak.
Amerikan basınında görüşme öncesi yer alan haberlerde Rus lider Putin’in Ukrayna’nın doğusunda toprakların kendilerine verilmesi karşılığında ateşkesi kabul edeceği iddia edildi. Putin, ateşkesi kabul etmek için Ukrayna’nın Rusya’nın taleplerinin küresel ölçekte tanıması ve Kiev’in ciddi toprak tavizleri vermesini talep etti. Wall Street Journal’ın Avrupa ve Ukraynalı yetkililere dayandırdığı haberine göre, Putin, öneriyi Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırılması için müzakereler yürüten Trump yönetimine Çarşamba günü sundu. Öneriye göre Putin, Donetsk bölgesinin tamamından Ukrayna birliklerinin çekilmesi de talep etti.
‘Toprak takası olacak’
Nitekim tarih ve yeri teyit eden paylaşımından önce Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump da, herhangi bir anlaşmanın muhtemelen “bazı bölgelerin takasını” içereceğini öne sürdü, ancak ayrıntı vermedi. Trump, bir gazetecinin, “Putin ile yapılacak görüşme Rusya’nın barışı sağlamak için son şansı mı? Ukrayna’nın toprak tavizi vermesi bekleniyor mu?” sorusuna, “Son şans demek istemem ama bazı toprak takasları olabilir. Her iki tarafın da yararına olacak” şeklinde cevap vermişti. Trump, Putin’in teklifinin bir ‘atılım’ olmadığını ancak bir zirve toplantısı düzenlemeye başlamak için yeterince cazip olduğunu söylemişti. Trump yönetimi öneri hakkında Avrupalı ve Ukraynalı yetkilileri bilgilendirirken, öneri Avrupalı yetkililer nezdinde endişeye yol açtı.
‘İşgalciye vermeyiz’
Ukrayna’nın haberlere tepkisi beklendiği üzere olumsuz oldu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin toprak bütünlüğü konusunda taviz vermeyeceklerini belirterek, “Ukraynalılar, topraklarını işgalciye vermeyecek” dedi. Ukrayna halkının barış istediğini dile getiren Zelenskiy, “Ancak tüm ortaklar, adil bir barışın ne olduğunu anlamalı. Bu savaş sona ermeli ve Rusya bunu sona erdirmeli” dedi. Zelenskiy, “Ukrayna toprak bütünlüğü meselesinin cevabı, zaten Ukrayna Anayasası’nda mevcut. Kimse bundan vazgeçmez ve vazgeçemez. Ukraynalılar, topraklarını işgalciye vermeyecek” dedi. Alaska’daki görüşmeye gönderme yapan Zelenskiy, savaşın “Ukraynasız sonlandırılamayacağını” söyledi.
Rusya ile Ukrayna olası bir barış anlaşması için daha önce üç kez İstanbul’da masaya oturdu ancak bu müzakerelerden bir sonuç çıkmadı. Moskova ve Kiev’i barışa yaklaştırma konusunda ne derece etkili olacağı merak edilen Alaska zirvesi, ABD ve Rusya liderleri arasında Haziran 2021’den sonraki ilk ikili görüşme olacak.
Neden Alaska?
Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Rusya ve ABD’nin yakın ve sınır komşusu olduğuna dikkati çekerken, “Bu yüzden heyetimizin Bering Boğazı’nı uçakla geçmesi ve iki ülke liderlerinin böylesine önemli ve beklenen zirveyi Alaska’da yapması oldukça mantıklı görünüyor” dedi. Öte yandan ABD, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kuruluş anlaşması olan Roma Statüsü’ne taraf olmadığından bu mahkemenin Putin hakkında verdiği yakalama kararı, Rus liderin Alaska’ya seyahatinin önünde herhangi bir engel teşkil etmiyor.
Olası 5 senaryo
CNN’in savaşın sonuyla ilgili derlediği 5 olası senaryo şu şekilde oldu:
1-Putin koşulsuz ateşkesi kabul eder: Çok düşük ihtimal. Putin’in cephe hatlarının olduğu gibi kalacağı bir ateşkesi kabul etmesi pek olası değil. ABD, Avrupa ve Ukrayna, yaptırım tehdidi altında Mayıs ayında böyle bir ara talep etmiş ve Rusya bunu reddetmişti.
2-Daha fazla görüşme: Görüşmelerin daha sonra ilerletilmesi kararı çıkar ve bu da Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki toprak kazanımlarını kış boyunca sağlamlaştırır.
3-Ukrayna savunuyor: ABD ve Avrupa’nın Ukrayna’ya sağladığı askeri yardım, önümüzdeki aylarda cephede tavizleri en aza indirmelerine yardımcı oluyor ve Putin’i, ordusunun bir kez daha başarısızlığa uğraması üzerine görüşme arayışına itiyor.
4-Ukrayna ve NATO için felaket: Putin, Trump ile ABD-Rusya ilişkilerini iyileştiren ancak Ukrayna’yı kendi başının çaresine bakmak zorunda bırakan zirvenin ardından Batı’nın birliğinde çatlaklar olduğunu doğru bir şekilde görebilir.
5- Putin için felaket: Sovyetlerin Afganistan işgalinin bir benzeri yaşanır. Rusya, küçük kazanımlar uğruna her hafta binlerce askerinin hayatını harcamaya devam eder. Yaptırımlar Çin ile ittifakını ve Hindistan’dan elde ettiği geliri zayıflatır.